Ủ đầu phun máy in bạt (thường là máy in phun khổ lớn dùng mực dầu/eco-solvent) là một phương pháp để làm sạch sâu các vòi phun (nozzle) bị tắc nghẽn nặng do mực khô hoặc bụi bẩn tích tụ. Đây là quá trình ngâm đầu phun trong dung dịch vệ sinh chuyên dụng.
Đây là một quy trình đòi hỏi sự cẩn thận và kỹ thuật. Nếu làm không đúng cách, bạn có thể làm hỏng đầu phun, chi phí thay thế rất tốn kém.
Chỉ thực hiện khi các phương pháp vệ sinh tự động của máy không hiệu quả.
Đảm bảo bạn sử dụng đúng loại dung dịch vệ sinh tương thích với loại mực (solvent/eco-solvent) và loại đầu phun của bạn. Sử dụng sai dung dịch có thể gây hại nghiêm trọng.
Nếu bạn không chắc chắn, hãy tham khảo ý kiến kỹ thuật viên chuyên nghiệp.
Dung dịch vệ sinh đầu phun chuyên dụng (đảm bảo đúng loại).
Khay hoặc hộp nhựa nông, đủ lớn để đặt vừa đầu phun và chỉ cần đổ ngập phần mặt phun.
Ống tiêm (syringe) và ống nối nhỏ (tương thích với các cổng mực trên đầu phun).
Giấy thấm hoặc vải không xơ (lint-free cloth).
Găng tay nitrile (để bảo vệ tay khỏi hóa chất).
Kính bảo hộ (để bảo vệ mắt).
Bộ tua vít và dụng cụ cần thiết để tháo đầu phun (tùy thuộc vào model máy in).
Vật liệu lót bên dưới khu vực làm việc để tránh làm bẩn.
Tắt hoàn toàn nguồn điện của máy in.
Di chuyển cụm đầu phun đến vị trí dễ thao tác.
Cẩn thận tháo các dây cáp kết nối điện và cáp dữ liệu ra khỏi đầu phun (ghi nhớ hoặc chụp ảnh lại vị trí các dây nếu cần). Đảm bảo tay bạn khô ráo và không có tĩnh điện.
Tháo các ống dẫn mực kết nối với đầu phun. Có thể sẽ có van hoặc kẹp giữ ống mực, cần tháo chúng ra.
Tháo các ốc vít hoặc chốt giữ đầu phun trong cụm đầu phun.
Nhẹ nhàng nhấc đầu phun ra. Cầm đầu phun ở phần thân, tránh chạm vào bề mặt vòi phun (nozzle plate) ở phía dưới.
Đặt đầu phun vào khay nhựa đã chuẩn bị.
Đổ dung dịch vệ sinh vào khay, chỉ đủ để ngập phần bề mặt vòi phun (nozzle plate) ở phía dưới. Tuyệt đối không để dung dịch ngập quá cao làm ướt các bảng mạch điện tử hoặc phần thân trên của đầu phun, trừ khi dung dịch vệ sinh đó được nhà sản xuất cho phép ngâm toàn bộ.
Tùy chọn (và cần cẩn thận): Dùng ống tiêm nối với ống nối nhỏ, hút một ít dung dịch vệ sinh và từ từ bơm nhẹ nhàng vào các cổng mực ở phía trên đầu phun. Làm điều này có thể giúp đẩy ngược các cặn mực ra khỏi vòi phun. Lưu ý: Chỉ bơm rất nhẹ, áp lực cao có thể làm hỏng đầu phun.
Thời gian ngâm ("ủ"): Thời gian ngâm phụ thuộc vào mức độ tắc nghẽn.
Với tắc nhẹ: Có thể chỉ cần vài giờ.
Với tắc nặng: Có thể ngâm qua đêm (khoảng 8-12 tiếng).
Quan sát dung dịch trong khay, nếu thấy mực hòa tan ra làm dung dịch đổi màu thì hiệu quả.
Trong quá trình ngâm, bạn có thể kiểm tra định kỳ. Nếu dung dịch quá bẩn, có thể thay dung dịch mới và tiếp tục ngâm.
Sau khi ngâm đủ thời gian, cẩn thận nhấc đầu phun ra khỏi khay dung dịch.
Dùng giấy thấm hoặc vải không xơ đã được làm ẩm nhẹ bằng dung dịch vệ sinh mới để nhẹ nhàng thấm hoặc lau quanh bề mặt vòi phun. Tránh chà xát mạnh trực tiếp lên các lỗ phun nhỏ. Có thể nhẹ nhàng thấm đều.
Dùng ống tiêm và dung dịch vệ sinh mới để bơm nhẹ qua các cổng mực một lần nữa, nhằm đẩy hết cặn bẩn còn sót lại ra ngoài.
Làm khô đầu phun: Đây là bước cực kỳ quan trọng.
Dùng giấy thấm hoặc vải không xơ thấm hết phần dung dịch còn bám bên ngoài đầu phun.
Để đầu phun ở nơi khô ráo, thoáng khí, tránh bụi bẩn trong vài giờ để đảm bảo toàn bộ dung dịch bay hơi hết, đặc biệt là ở các chân kết nối điện. Không sử dụng khí nén áp suất cao để thổi trực tiếp vào đầu phun. Có thể dùng khí nén áp suất rất thấp và thổi cách xa để làm khô các kẽ hở nếu cần, nhưng cẩn thận. Cách an toàn nhất là để khô tự nhiên.
Khi đầu phun đã hoàn toàn khô ráo, cẩn thận lắp lại vào cụm đầu phun trên máy in.
Bắt lại các ốc vít hoặc chốt giữ.
Nối lại các ống dẫn mực (đảm bảo đúng vị trí và không bị gập).
Nối lại các dây cáp điện và dữ liệu (đúng vị trí).
Bật nguồn máy in.
Thực hiện chức năng bơm mực (initial fill) hoặc clean đầu phun vài lần theo hướng dẫn của máy. Điều này giúp đẩy hết không khí và dung dịch vệ sinh còn sót lại ra ngoài, thay thế bằng mực in.
In bản test đầu phun (nozzle test pattern) để kiểm tra xem các vòi phun đã thông thoáng chưa.
Nếu bản test còn bị sọc hoặc thiếu nét, lặp lại việc vệ sinh đầu phun bằng chức năng của máy cho đến khi bản test hoàn hảo. Nếu vẫn không cải thiện, có thể cần lặp lại quy trình "ủ" hoặc đầu phun đã bị hư hỏng vĩnh viễn.
Sử dụng mực và dung dịch vệ sinh chất lượng tốt, đúng loại.
Thường xuyên in bản test đầu phun (hàng ngày hoặc trước mỗi lần in) để phát hiện sớm các vấn đề tắc nghẽn.
Thực hiện vệ sinh đầu phun định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất máy in.
Đảm bảo môi trường in sạch sẽ, ít bụi.
Khi không sử dụng máy trong thời gian dài, thực hiện quy trình tắt máy đúng cách để đầu phun được đậy kín ở trạm nghỉ (capping station), tránh bị khô mực.
Chúc bạn thành công! Hãy luôn cẩn trọng khi thao tác với đầu phun.
